รู้จักบ้านเอกะนาค

ประวัติบ้านเอกะนาค มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
ข้อมูล บ้านเอกะนาค
ที่ตั้ง  ๑๐๖๑ ซอยอิสรภาพ ๑๕ ถนนอิสรภาพ แขวงหิรัญรูจี  เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร
ผู้ครอบครอง  มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
ผู้ดูแล สำนักศิลปะและวัฒนธรรม
ปีที่สร้าง พ.ศ. ๒๔๖๒

     บ้านเอกะนาคสร้างขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๖๒ สมัยรัชกาลที่ ๖ เป็นบ้านเรือนไทยทรงปั้นหยาของ พันตำรวจเอกพระยาประสงค์สรรพการ (ยวง เอกะนาค) ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งรองอธิบดีกรมตำรวจ ต่อมาบ้านหลังนี้ได้ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของบุตรสาว  คือ  คุณประยูร  เอกะนาค แต่เนื่องจากบุตรสาวของท่านไม่มีทายาทสืบสกุล บ้านหลังนี้จึงตกเป็นของมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ตามพินัยกรรมที่ได้ระบุไว้ว่า หากไม่มีทายาทสืบต่อแล้ว ก็ให้บ้านหลังนี้ ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของโรงเรียนมัธยมบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ( ณ เวลานั้น ) 

     ตัวอาคารเป็นอาคาร ๒ ชั้น ครึ่งตึกครึ่งไม้ชั้นล่างก่ออิฐถือปูน ชั้นบนเป็นไม้ หลังคา มุงกระเบื้องว่าว ด้านซ้ายของอาคาร มีโปร่งยื่นออกมาแบบพระที่นั่งวิมานเมฆ ซึ่งเป็นแบบที่ได้รับความนิยมมากในสมัยนั้น ลักษณะของการก่อสร้างได้รับอิทธิพลมาจากตะวันตกผสมลวดลายฉลุแบบเรือนขนมปังขิง ด้านหน้าบ้านติดคลองบางไส้ไก่ ซึ่งเดิมมีท่าน้ำอยู่บริเวณหน้าบ้าน

     ปัจจุบันมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา โดยสำนักศิลปะและวัฒนธรรมได้บูรณะซ่อมแซมบ้านเอกะนาคจนอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ ทั้งภายในตัวบ้านแลภูมิทัศน์โดยรอบ ด้วยเล็งเห็นคุณค่าและความสวยงามทางด้านสถาปัตยกรรมที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์

 *** ปีพุทธศักราช ๒๕๕๕ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี ๒๕๕๕ ประเภท อาคารสถาบันและอาคารสาธารณะ จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ แก่บ้านเอกะนาค

*** ปีพุทธศักราช ๒๕๕๘ กรมศิลปากร ได้ออกประกาศกรมศิลปากร เรื่องรายชื่อโบราณสถานในเขตกรุงเทพมหานคร ลงวันที่ ๓๐ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๘ ให้บ้านเอกะนาค เป็นโบราณสถาน

ที่มาข้อมูลบางส่วน : หนังสือ ๑๘๓ มรดกสถาปัตยกรรมในประเทศไทย เล่ม ๒ ของสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์

[สำเนาพินัยกรรมบ้านเอกะนาค]
[สำเนาหนังสือขอมอบบ้านเอกะนาค]
[ประกาศกรมศิลปากร เรื่องรายชื่อโบราณสถานในเขตกรุงเทพมหานคร]